چطور یک انگیزه نامه (SoP) تاثیرگذار بنویسیم؟

انگیزه نامه، یک فرصت استثنایی است که

به توجیه و رفع نواقص پرونده اپلای شما کمک می کند

انگیزه نامه» اصطلاح مشهوری در پروسه اپلای است. با این حال ممکن است اصطلاح Statement of Purpose» را با معادل های دیگر آن هم دیده باشید؛ از جمله: Letter of Intent، Personal statement، یا Autobiographical Statement. در عین حال، برای معادل آن در فارسی که معمولا به انگیزه نامه» شناخته می شود، عبارت های دیگری هم پیشنهاد شده است، از جمله بیانیه هدف» یا اظهارنامه هدف». اما مهم است که توجه داشته باشید همه اینها تقریبا دارای یک معنا هستند و یک مساله را دنبال می کنند. معمولا از متقاضیان پذیرش درخواست می شود که علت علاقه مندی به تحصیل در دانشگاه مورد نظر خود را ذکر کنند. این کار در نامه ای به نام Statement of Purpose  انجام می شود که اصطلاحا به آن SOP می گویند.

یک انگیزه نامه خوب و شفاف بیانگر علایق واقعی شماست و مشخص می کند که شما تا چه اندازه برای تحصیل در رشته و مقطع مورد نظر، جدی و پیگیر هستید. انگیزه نامه باید نشان دهنده این موضوع باشد که شما از روی تصادف و شانس، رشته و دانشگاه مورد نظر را انتخاب نکرده اید و دلایلی برای انتخاب خود دارید که مستدل و منطقی اند.

اگر گزینه مصاحبه اسکایپی را کنار بگذاریم، شما در تمام پروسه اپلای، تنها یک بار فرصت آن را خواهید داشت که با داوران ارزیاب پرونده تان مستقیما صحبت کنید (البته یک صحبت مکتوب نه شفاهی!) و آن، در فرصت نگارش SOP یا انگیزه نامه است. به بیان دیگر، انگیزه نامه تنها سندی است که دست خود شماست و شما به واسطه آن می توانید با ادمیشن کامیتی مستقیما صحبت کنید. اهمیت SOP هم دقیقا از همین زاویه است. چون به شما امکان می دهد هر طور که صلاح می دانید و هر نکته ای که نمی شد در قالب کارنامه و CV و نمره زبان و غیره به داوران گفت را حالا بگویید. دانشجویان حرفه ای در پروسه اپلای، در زمان نگارش SOP، دقیقا این فرصت را مد نظر قرار می دهند و برای توضیح و توجیه ضعف ها و گپ های تحصیلی و GPA پایین و غیره ازSOP  استفاده می کنند.

SOP توصیف شما از زبان خودتان است؛ به عبارت دیگر، SOP شما را آن گونه که خودتان می بینید، به تصویر می کشد؛ و بنابراین نشانگر نقاط ضعف و قوت شماست؛ نشانگر این است که چه احساس و اندیشه ای راجع به گذشته خود دارید و در عین حال نشانگر این است که چگونه آینده خود را می بینید یا دوست دارید بسازید. به این ترتیب، می توان گفت SOP نشانگر مسیر گذشته، حال و آینده زندگی شماست (از قضا وجه تفاوت SOP با CV نیز همین مساله است، SOP برخلاف CV بیشتر گزارشگر آینده شماست تا گذشته شما)

یک SOP  استاندارد معمولا حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ کلمه (یک و نیم الی دو صفحه) است و بسیار مهم است که کاملا شخصی سازی شده (Personalized) باشد. معنی این حرف این است که SOP شما نمی تواند کپی از انگیزه نامه های دیگران باشد. چون SOP اساسا یک نوشته کاملا شخصی، بر اساس تجارب و دیدگاه ها و چشم اندازهای اصولی هر شخص است که قابلیت تعمیم به دیگران را ندارد. بنابراین حواستان به این نکته باشد که نباید روی نوشته های دیگران چندان حساب کنید (البته اگر هم بخواهید این کار را بکنید خیلی بعید است بتوانید بیشتر از ۵ جمله برداشت کنید!)

هرچقدر متن شما روان تر باشد موثرتر خواهد بود. به همین دلیل مشاوران اپلای معمولا توصیه می کنند برای نوشتن انگیزه نامه تان، ابتدا چند نمونه خوب را مطالعه کنید تا با ساختار SOP بیشتر آشنا شوید. همچنین لازم است متن انگیزه نامه تان را به لحاظ نگارش انگلیسی کنترل کنید. حتی اگر نگارش انگلیسی تان خوب است باز هم ریسک نکنید و نظر یک کارشناس انگلیسی را درباره متن تان بخواهید.

سوالات و محورهای SOP:

شما در انگیزه نامه به این پرسش ها پاسخ می دهید:

• هدف شما از تحصیل در این رشته و مقطع چیست؟
• هدف شما از تحصیل در این دانشگاه چیست؟
• چه پیش زمینه تحصیلی و تحقیقاتی و کاری نسبت به رشته مورد تقاضا دارید؟
• قصد دارید در زمان تحصیل در دانشگاه با کدام استاد چه فعالیتی را انجام دهید؟
• قصد دارید پس از دانش اموختگی، در چه حوزه هایی فعال شوید و چه موضوعات شغلی یا تحقیقاتی را در پیش بگیرید؟

ساختار انگیزه نامه:

انگیزه نامه هم به خاطر ساختار شخصی و انشایی که دارد، چندان پایبند به یک ساختار استاندارد نیست. با این حال، با توجه به اینکه به هر حال باید در این نوشته بعضی مسائل و پرسش ها پاسخ داده شود، بهتر است از یک ساختار کلی پیروی شود. به ترتیب زیر:

اگر فرض کنیم SOP ما دارای چهار پارگراف است، این پارگراف ها به ترتیب با اهداف زیر نوشته می شوند:

• پاراگراف اول، معرفی خودتان و بیان هدفتان از این انگیزه نامه است. در این پارگراف، که در حکم یک مقدمه برای ورود به بحث اصلی است، شما باید تصویر فردی مشتاق، مصمم و پرانگیزه را از خود نشان دهید.
• پاراگراف دوم بیان کننده سوابق تحصیلی شماست. در این بند سوابق تحصیلی و علمی خود را مطرح می کنید و نشان می دهید برای رسیدن به این پوزیشن خاص، مسیر درستی را طی کرده اید.
• پاراگراف سوم توصیفی از اهداف حرفه ای شما برای ورود به دانشگاه مقصد و شروع کار در پوزیشن مورد نظرتان است. در این پارگراف شما نشان می دهید که دقیقا می دانید چرا می خواهید وارد این دانشگاه و این پوزیشن خاص شوید و دقیقا می دانید که قرار است چه کار کنید.
• پاراگراف چهارم تشریح کننده برنامه و پلان شما برای آینده تان است. در این پارگراف توضیح می دهید که می خواهید از طریق ورود به این دانشگاه و این پوزیشن خاص، چه آینده ای را برای خودتان رقم بزنید.

و چند نکته پایانی …

در آخر خوب است به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است متن انگیزه نامه تان خیلی طولانی نشود، چون در این صورت به احتمال زیاد خوانده نخواهد شد. از طرف دیگر یادتان باشد که برای هر دانشگاه یک انگیزه نامه مجزا تهیه کنید. نمی شود یک انگیزه نامه را برای همه دانشگاه ها فرستاد. و اینکه توجه داشته باشید که کارکرد و هدف SOP و CV را با همدیگر خلط نکنید. مثلا در SOP نباید جاهایی که قبلا در آنها کار کرده اید یا مهارت هایی که یاد گرفته اید را فهرست کنید. چیزی که مهم است اشاره کردن به یک یا دو مورد از موفقیت های گذشته تان است برای آنکه نشان دهید آن موفقیت ها شما را به موقعیت کنونی رسانده و اکنون با این اپلای جدید می خواهید در راستای همان عملکرد گذشته تان، آینده تان را بسازید.

امیدواریم بتوانید بهترین گزینه ها را برای اپلای و ادامه تحصیل در خارج از ایران انتخاب کنید. هر سوال یا مساله ای درباره انگیزه نامه یا SOP داشتید می توانید از طریق فرم رایگان مشاوره و یا در بخش کامنت ها، در پایین همین نوشته، مطرح کنید تا در اولین زمان ممکن پاسخ بدهیم. موفق باشید.

چطور یک انگیزه نامه (SoP) تاثیرگذار بنویسیم؟